Σενγκούν προκαλεί, Όσμαν συμφωνεί και οι…πράσινοι κάνουν τουμπεκί

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο Σενγκούν προκαλεί με δηλώσεις, ο Όσμαν συμφωνεί, και οι «πράσινοι» μένουν σιωπηλοί μπροστά στην κόντρα.
Ο Αλπερέν Σενγκούν είναι καλός παίκτης. Έχει ταλέντο, είναι στα σαλόνια του ΝΒΑ, θεωρείται το μέλλον του τουρκικού μπάσκετ. Όμως όταν αποφασίζει να αφήσει το παρκέ και να παίξει με τη φωτιά του εθνικισμού, τότε δεν μιλάμε για «παιχνίδι». Μιλάμε για πρόκληση. Και μάλιστα πρόκληση χυδαία, που πατάει πάνω στη μεγαλύτερη τραγωδία του ελληνισμού.
Η ανάρτηση που «βρώμισε» τη νίκη. Μετά την πρόκριση της εθνικής Τουρκίας στον τελικό του Ευρωμπάσκετ, ο Σενγκούν αποφάσισε να πανηγυρίσει όχι με χαμόγελα, όχι με μια φωτογραφία με τους συμπαίκτες του, αλλά με… προπαγάνδα. Ανέβασε μια εικόνα παραγμένη με AI που έδειχνε τον Κεμάλ Ατατούρκ σε θρόνο και πίσω του όλη την εθνική ομάδα. Όχι, δεν ήταν απλή σύμπτωση. Ήταν πολιτικό statement.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, στη δεύτερη ανάρτηση έβαλε φωτογραφίες από τον ημιτελικό με την Ελλάδα και τη λεζάντα: «Δεν σας κάνει πάντα καλό ο θαλασσινός αέρας;». Στα τουρκικά η φράση είναι γνωστή. Ένα υπονοούμενο που επαναλαμβάνεται από γενιά σε γενιά: «τους ρίξαμε στη θάλασσα». Μια χυδαία καραμέλα για τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
Στα social media οι αντιδράσεις ήταν εκρηκτικές. Έλληνες τον «έκραξαν» άμεσα. Και δεν ήταν μόνο Έλληνες: ακόμη και Τούρκοι χρήστες έγραψαν ότι η ανάρτηση είναι άστοχη, προκλητική, ντροπή για έναν αθλητή του NBA. Οι φανατικοί, βέβαια, έσπευσαν να τον αποθεώσουν.
Όσοι έσπευσαν να υπερασπιστούν τον Σενγκούν είπαν: «Μα είναι στίχος τραγουδιού, της Sıla, από το 2010». Ωραία. Και λοιπόν; Από πότε η ύπαρξη ενός τραγουδιού αθωώνει το υπονοούμενο; Πόσο μάλλον όταν η φράση συνοδεύεται από φωτογραφίες με την εθνική Τουρκίας, με τον Ατατούρκ και μετά από νίκη κόντρα στην Ελλάδα.
Αν ήθελε να δείξει απλά «ρομαντισμό», θα ανέβαζε τη θάλασσα, όχι την εθνική Τουρκίας με τα σύμβολά της. Το άλλοθι καταρρέει. Και η πρόκληση μένει γυμνή.
Το like του Όσμαν και η σιωπή του Παναθηναϊκού
Σαν να μην έφτανε το αίσχος Σενγκούν, ήρθε κι ο Τσέντι Όσμαν να βάλει το κερασάκι. Ο νέος παίκτης του Παναθηναϊκού, που αγωνίζεται και ζει στην Ελλάδα, πάτησε like στην προκλητική ανάρτηση. Κι όταν ξέσπασε θύελλα, έτρεξε να το σβήσει. Αλλά το internet δεν ξεχνά. Τα screenshots είναι εκεί.
Κι εδώ αρχίζει το δεύτερο σκάνδαλο: ο Παναθηναϊκός. Η ομάδα που φιλοξενεί τον Όσμαν, έκανε τουμπεκί. Καμία αντίδραση. Καμία αποστασιοποίηση. Τίποτα. Αντίθετα, οι ίδιοι που μας κουνάνε το δάχτυλο για το παραμικρό, καταπίνουν αμάσητα τα likes του παίκτη τους σε ανάρτηση που χλευάζει την Ελλάδα.
Δεν είναι η πρώτη φορά. Θυμηθείτε πέρυσι που ο Όσμαν ανέβασε ανάρτηση με τον Ατατούρκ. Ούτε τότε ειπώθηκε κουβέντα. Και βέβαια, στην άλλη πλευρά, έχουν τον Εργκίν Αταμάν, που σε κάθε του δήλωση μυρίζει εθνικισμός και προκλητικότητα. Όταν λοιπόν μιλάμε για τουρκοφιλία, δεν υπερβάλλουμε. Είναι πραγματικότητα.
Ο ρόλος του Αταμάν, η τουρκική Ομοσπονδία και όταν το πρόβλημα είναι θεσμικό
Ο Εργκίν Αταμάν δεν είναι απλά ένας προπονητής. Είναι κομμάτι της τουρκικής αθλητικής και όχι μόνο προπαγάνδας. Στην Τουρκία ξέρουν καλά ότι η εικόνα μετράει. Και ο Αταμάν που είναι φίλος με τον Ερντογάν, το υπηρετεί. Με δηλώσεις, με ενέσεις στο κλίμα, με «mind games» που ξεπερνούν τα όρια του μπάσκετ.
Δεν είναι τυχαίο ότι την ίδια περίοδο, ο τουρκικός Τύπος και ο ίδιος έπαιζαν επικοινωνιακά παιχνίδια γύρω από το ματς με την Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο ότι το αφήγημα χτίστηκε μεθοδικά. Δεν είναι τυχαίο ότι βρέθηκε έτοιμος να βάλει το λιθαράκι του στο πανηγύρι προπαγάνδας.
Αν κάποιος νομίζει ότι όλα αυτά είναι «παρατραβηγμένες ερμηνείες», ας δει την επίσημη σελίδα της τουρκικής ομοσπονδίας μπάσκετ. Μετά τη νίκη επί της Ελλάδας ανέβασε φωτογραφία με τον Γιάννη Αντετοκούνμπο την ώρα που κάνει την προσευχή του πριν το τζάμπολ και τον Όσμαν να καρφώνει, γράφοντας: «Κανένα έλεος. Η στιγμή που ο αρχηγός ανοίγει τα φτερά του».
Αυτό δεν είναι ανάρτηση ενός παίκτη. Δεν είναι λάθος ενός νεαρού. Είναι θεσμική θέση. Είναι ολόκληρη ομοσπονδία που επιλέγει να χλευάσει τον αντίπαλο και να χτίσει εθνικιστικό αφήγημα αντί να γιορτάσει μια ιστορική πρόκριση μετά από 24 χρόνια.
Κι αυτό δείχνει ξεκάθαρα ότι δεν μιλάμε για μεμονωμένα περιστατικά. Μιλάμε για μια κουλτούρα που διαπερνά τον τουρκικό αθλητισμό: να χρησιμοποιεί κάθε γήπεδο ως προέκταση της προπαγάνδας.
Το αφήγημα της Άγκυρας σε… έκδοση Instagram
Η Μικρασιατική Καταστροφή δεν είναι ανέκδοτο. Είναι η τραγωδία που άφησε πίσω της εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, πρόσφυγες, ξεριζωμένους. Είναι η στιγμή που ο ελληνισμός της Ιωνίας χάθηκε μέσα στις φλόγες. Δεν μπορείς να χλευάζεις μια εθνική τραγωδία. Δεν μπορείς να παίζεις με μνήμες αίματος. Η Μικρασιατική Καταστροφή δεν είναι ανέκδοτο. Είναι ιστορία, και μάλιστα η πιο σκληρή μορφή της. Το να τη χρησιμοποιείς σαν ατάκα σε social media είναι ντροπή. Και δείχνει όχι μόνο έλλειψη σεβασμού, αλλά και άγνοια της βαρύτητας που κουβαλάει.
Αυτό που έγραψε ο Σενγκούν δεν είναι τυχαίο. Είναι το ίδιο αφήγημα που εδώ και δεκαετίες καλλιεργεί η Άγκυρα μέσα από σχολικά βιβλία, δημόσιες δηλώσεις και πολιτική ρητορική. Ότι οι Έλληνες ήταν οι «ηττημένοι που έπεσαν στη θάλασσα». Ότι η νίκη του Κεμάλ ήταν «ο θρίαμβος που μας έδωσε το δικαίωμα να τους μάθουμε κολύμπι».
Μπορεί λοιπόν ο Σενγκούν να μην κατέχει πολιτικό αξίωμα, αλλά η ανάρτησή του είναι αναπαραγωγή αυτού ακριβώς του αφηγήματος. Και όταν τέτοια λόγια βγαίνουν από το στόμα ή το πληκτρολόγιο ενός διεθνούς αθλητή, η ζημιά είναι ακόμη μεγαλύτερη. Γιατί φτάνει σε εκατομμύρια μάτια και γίνεται viral με τη σφραγίδα του… «χιούμορ».
Η μνήμη του ’22 δεν είναι αστείο
Για να είμαστε ξεκάθαροι: το 1922 δεν είναι μια απλή χρονολογία σε βιβλία. Είναι οι σφαγές της Σμύρνης, οι καταστροφές, οι πρόσφυγες που γέμισαν τον ελλαδικό χώρο, οι οικογένειες που ξεριζώθηκαν. Είναι ο καπνός που σκέπασε την προκυμαία, οι χιλιάδες που πνίγηκαν στην προσπάθεια να διαφύγουν. Είναι ένα από τα πιο τραυματικά γεγονότα στη συλλογική μνήμη του ελληνικού λαού.
Κι έρχεται το 2025 ένας NBAer, να το κάνει «χιουμοράκι» για likes. Είναι σαν να κάνει κάποιος Γερμανός μπασκετμπολίστας αστείο για τα κρεματόρια. Δεν υπάρχει «χιούμορ» εκεί. Υπάρχει μόνο πρόκληση και ασέβεια.
Οι Τούρκοι έχουν χτίσει πάνω σε αυτήν ένα αφήγημα θριαμβολογίας. Κι αυτό το αφήγημα αναπαράγεται με κάθε ευκαιρία: σε σχολικά βιβλία, σε δηλώσεις πολιτικών, σε γήπεδα. Ο Σενγκούν δεν ανακάλυψε την ατάκα. Την κληρονόμησε. Και την έκανε story στο Instagram.
Γι’ αυτό η ανάρτηση δεν είναι απλά «κακόγουστη». Είναι βουτηγμένη σε αίμα και μίσος. Και όταν πατάς like σε τέτοια ανάρτηση, δεν μπορείς να κρυφτείς πίσω από το «δεν κατάλαβα».
Η πράσινη σιωπή και η τουρκοφιλία
Εδώ στην Ελλάδα, η σιωπή του Παναθηναϊκού είναι εκκωφαντική. Ούτε ανακοίνωση, ούτε αποστασιοποίηση, ούτε μια κουβέντα. Σαν να μην έγινε τίποτα. Κι όμως, ο παίκτης τους, που φοράει πράσινα, που παίζει στο ΟΑΚΑ, που τον χειροκροτούν οι οπαδοί τους, πατάει like σε ανάρτηση που χλευάζει την Ελλάδα.
Αντίστοιχη σιωπή για τον προπονητή τους, που έχει αποδείξει πολλές φορές την τουρκική του «ατζέντα». Και κάπως έτσι φτάνουμε στο συμπέρασμα: όταν έχεις στις τάξεις σου Αταμάν και Όσμαν, δεν μπορείς να κάνεις τον ανήξερο. Κι όταν κάνεις τουμπεκί σε τέτοιες προκλήσεις, τότε το τουρκοφιλία δεν είναι κατηγορία. Είναι πραγματικότητα.
Αλπερέν Σενγκούν, Τσέντι Όσμαν, Εργκίν Αταμάν, Τουρκική Ομοσπονδία. Όλοι έβαλαν το λιθαράκι τους σε ένα πανηγύρι προπαγάνδας. Μόνο που η προπαγάνδα έχει κοντά ποδάρια. Στην Ελλάδα, η μνήμη είναι ζωντανή. Και δεν ξεχνάμε ούτε το ’22, ούτε το σήμερα.
Το μπάσκετ είναι αθλητισμός. Αλλά όταν το μετατρέπεις σε εργαλείο εθνικιστικής προπαγάνδας, τότε το πρόβλημα δεν είναι μόνο αγωνιστικό. Είναι βαθιά πολιτικό. Και τότε, δεν μιλάμε για νίκη. Μιλάμε για αίσχος.