“Προσδεθείτε, έρχονται πολλά και καλά νέα” – Όλα όσα είπε η Γκλφόιλ
Σε μια αποκαλυπτική για τον χαρακτήρα και τις προθέσεις της συνομιλία η νέα πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα Κίμπεριλι Γκιλφόιλ εντυπωσίασε με την αμεσότητα και την διαύγει στις απαντήσεις και τις εκτιμήσεις της για όσα έρχονται στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
–Πώς ήταν η μετάβαση σε αυτόν τον νέο ρόλο για εσάς μέχρι στιγμής; Φέρνετε ένα ισχυρό επαγγελματικό υπόβαθρο ως Πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Αθήνα. Πώς ελπίζετε να αξιοποιήσετε αυτή την εμπειρία για να ενισχύσετε τους δεσμούς μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ;
Ευχαριστώ για την ερώτηση. Και ναι, ήταν ένα αξιοσημείωτο ταξίδι, ακόμα και από την αρχή όταν έφτασα στην Αθήνα και μέσα σε λίγες ώρες πήγα στον χορό των Πεζοναυτών, κάτι που ήταν απίστευτο. Και ήθελα να είμαι εκεί για τους Πεζοναύτες μας. Είμαστε πολύ περήφανοι για αυτούς. Ήταν μια ξεχωριστή βραδιά που θα θυμόμαστε για πάντα. Και έκτοτε ήμουν πολύ, πολύ απασχολημένη -περίπου 17 ώρες τη μέρα- αλλά αξίζει τον κόπο. Είναι συναρπαστικό. Χρειάστηκε πολλή προσπάθεια και αφοσίωση για να μπορέσω να φτάσω εδώ και να μεταβώ από τη ζωή στις Ηνωμένες Πολιτείες στην Αθήνα. Εχω πάντα μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα. Άρχισα να μελετώ την αρχαία ελληνορωμαϊκή ιστορία όταν ήμουν 18 ετών στο UC Davis με τον αγαπημένο μου καθηγητή, τον καθηγητή Σπυριδάκη. Τότε είπα «αυτό είναι μαγικό» και πάντα ήθελα να έρθω. Μπόρεσα να παρακολουθήσω Ολυμπιακούς Αγώνες και να τους καλύψω για το ABC News. Στη σύγχρονη Ελλάδα έχω ταξιδέψει σε τόσα πολλά διαφορετικά μέρη -είναι απλά εκπληκτικό να βιώνεις τον πολιτισμό και τους ανθρώπους, τη μετάβαση από παλιότερα που βρέθηκα στην Ελλάδα, στο τώρα. Μου αρέσει ο τίτλος του φόρουμ εδώ: «Σύγχρονη Ελλάδα» -είναι αναγεννησιακή, πλούσια σε πολιτισμό, πολύ μοντέρνα. Μιλούσα χθες με τον Πρωθυπουργό γι’ αυτό. Έχω ζήσει σε πολύ κοσμοπολίτικες πόλεις, Σαν Φρανσίσκο και μετά Νέα Υόρκη, και είπα: «Η Ελλάδα και η Αθήνα είναι καλύτερα ακόμα και από τη Νέα Υόρκη». Το εννοούσα: έχει υπέροχο vibe και αίσθηση, ζωντάνια και ενέργεια δυναμική. Οι άνθρωποι ήταν απίστευτα φιλόξενοι σε εμένα, στον γιο μου Ρόναν, που είναι 19 ετών και ήρθε μαζί μου, και σε συγγενείς και φίλους. Η Αθήνα είναι πολύ διασκεδαστική.
-Η άφιξή σας έχει προκαλέσει πραγματικό ενθουσιασμό εδώ. Πέρα από τις επίσημες συναντήσεις, πώς οραματίζεστε τη σύνδεση με το κοινό, την κοινωνία των πολιτών και τις ζωντανές επιχειρηματικές και τουριστικές κοινότητες; Έχω μια πολύ ευρεία, εκτενή -σχεδόν προσωπική- ατζέντα για το τι θα ήθελα να κάνω και να πετύχω. Τα ταξίδια θα είναι μέρος αυτού. Έχω ήδη πάει σε μέρη όπου είχα πάει και στο παρελθόν, μπόρεσα να είμαι στην Ύδρα και σκοπεύω να πάω και στη Θεσσαλονίκη τον Δεκέμβριο. Αυτή ήταν προτεραιότητά μου από την αρχή. Όταν ήρθε ο αγαπητός μου φίλος, ο Αναπληρωτής Υπουργός Μάικλ Ρήγας, τον στείλαμε αμέσως στη Θεσσαλονίκη. Μιλούσα και με τον Πρωθυπουργό γι’ αυτό. Ανυπομονώ να βρεθώ στη Θεσσαλονίκη, να δω τον Κόλπο της Σούδας, την Αλεξανδρούπολη, τη Ρεβυθούσα, τη Λάρυμνα -όλα τα παραπάνω. Όπως ανέφερα, με το PTEC και την ενέργεια, θέλω να δω όλες τις υποδομές και πού υπάρχουν ευκαιρίες για ενίσχυση στην Ελλάδα και συνεργασία με τις ΗΠΑ. Ήθελα να ξεκινήσω δυναμικά. Δούλεψα σε στενή συνεργασία με τον Υπουργό Μπέργκαμ και τον Υπουργό Ράιτ -ήταν και οι δύο εδώ, ήταν κάτι ιστορικό. Να φέρουμε κάτι πολύ ξεχωριστό στον λαό της Ελλάδας που έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου: ανθρώπους με σοβαρή διεθνή επιρροή.
-Πολλοί στην Ελλάδα είναι περίεργοι για τους στενούς δεσμούς σας στην Ουάσινγκτον. Ήδη υποδεχθήκατε δύο αμερικανούς Υπουργούς. Πώς βλέπετε αυτές τις επαφές υψηλού επιπέδου να βοηθούν στην εμβάθυνση της σχέσης ΗΠΑ-Ελλάδας; Να περιμένουμε περισσότερα;
Σίγουρα. Κάθε χώρα θέλει επίσκεψη από μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου -το αντίστοιχο των υπουργών σας. Όταν έχεις τον Υπουργό Εσωτερικών, τον Νταγκ Μπέργκαμ, και τον Υπουργό Ενέργειας, τον Κρις Ράιτ, ταυτόχρονα, είναι πολύ ισχυρό μήνυμα. Επιπλέον είχαμε τον Αναπληρωτή Υπουργό Ρήγα και τον Υφυπουργό Ενέργειας και Εμπορίου Jacob Helberg. Ήρθαν και στελέχη από το Συμβούλιο Ενεργειακής Κυριαρχίας. Αυτό είναι ρεκόρ: ο μεγαλύτερος αριθμός Αμερικανών κυβερνητικών αξιωματούχων στην Ελλάδα. Δεν πρόκειται μόνο για συμβολικές χειρονομίες, υπογράφουμε συμφωνίες εταιρικής σχέσης, συνεργαζόμαστε με Ρουμανία, Ουκρανία και Κύπρο, εστιάζουμε στον κάθετο διάδρομο, διασφαλίζοντας ότι η Ελλάδα κυριαρχεί ενεργειακά με τη βοήθεια των ΗΠΑ. Ένας ισχυρός συνδυασμός που θα αποδώσει για χρόνια. Και μόλις ξεκινήσαμε -δεν είμαι εδώ ούτε δύο εβδομάδες. Θα έχουμε κι άλλες επισκέψεις, υπουργών και κλιμακίων του Κογκρέσου (CODELs).
-Ενέργεια -στην καρδιά της εταιρικής σχέσης. Δεδομένης της στρατηγικής θέσης της Ελλάδας και των φιλοδοξιών της σε ασφάλεια και μετάβαση, πού βλέπετε το επόμενο κύμα συνεργασίας -ειδικά έργα που δημιουργούν θέσεις εργασίας, ανθεκτικότητα και ανάπτυξη;
Εξετάζουμε μια σειρά ευκαιριών στις υποδομές με αμερικανικές εταιρείες: να έρθουν να βοηθήσουν στην επέκταση δικτύων, στην επέκταση της παραγωγής και να αποσυμφορήσουν μέρος της παραγωγής που βγαίνει από το λιμάνι του Πειραιά. Είναι πολύ σημαντικό για τις ΗΠΑ και για την Ελλάδα ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Και, ναι, είπα ότι ήταν στρατηγικό λάθος που παραχωρήθηκε το λιμάνι του Πειραιά στην COSCO πριν από 15 χρόνια. Κατανοώ ότι τότε ήταν περίοδος οικονομικής δυσχέρειας για την Ελλάδα και υπήρχε μόνο ένας πλειοδότης αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να καθίσουμε με σταυρωμένα χέρια. Μπορούμε να εξερευνήσουμε άλλες επιλογές: άλλους αγοραστές, γεωγραφική διαφοροποίηση, αύξηση παραγωγής σε άλλες περιοχές. Εργάζομαι ήδη πάνω σε διαφορετικές ευκαιρίες. Στόχος να είναι η Ελλάδα ενεργειακός κόμβος στην Ανατολική Μεσόγειο, με στήριξη των ΗΠΑ. Το δουλεύω μήνες -δεν εμφανίστηκα απλώς «με τακούνια» στην Αθήνα. Ήρθα με ιδέες, δεσμεύσεις, αμερικανικές εταιρείες έτοιμες για δουλειά.
–Στο περιθώριο του PTEC, οι Υπουργοί Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, μαζί με την Υπουργό Ενέργειας των ΗΠΑ, αναβίωσαν το σχήμα 3+1. Είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα; Να περιμένουμε πιο ενεργό αμερικανικό ρόλο;
Ναι. Κάτι που συζητήσαμε στην τελευταία συνάντηση με τους υπουργούς: θα παρευρεθούν και οι δύο. Δεν θέλουμε το «3+1 για επίδειξη». Περιμένουμε την επόμενη συνάντηση το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους στην Ουάσινγκτον -πολύ σύντομα- και σχεδιάζουμε να γίνεται τακτικά. Είναι σημαντικό και στέλνει μήνυμα για το πού οι ΗΠΑ επικεντρώνουν την ενέργειά τους: σε συμμάχους και στρατηγικές συνεργασίες που θέλουμε να διασφαλίσουμε. Αναβιώνουμε και προχωράμε ενεργειακά έργα, αλλά και εμπόριο, ναυτιλία, άμυνα. Θα υπάρξουν κι άλλες ανακοινώσεις. Είμαστε ενθουσιασμένοι για τη συνεργασία με Έλληνες πλοιοκτήτες που υποστηρίζουν έργα με τις ΗΠΑ. Έγινε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνάντηση στο περιθώριο του PTEC μεταξύ αρκετών Ελλήνων πλοιοκτητών και Αμερικανών αξιωματούχων -θα αποδώσει καρπούς τους επόμενους μήνες.
-Μπορείτε να περιγράψετε συνοπτικά αυτές τις συνεργασίες με τους Έλληνες πλοιοκτήτες;
Θέλετε να σας καταστρέψω όλες τις εκπλήξεις; (γέλιο) Επί της ουσίας: έχουμε δεσμεύσεις και υπογεγραμμένα έγγραφα από ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες που λένε «θέλουμε να συνεργαστούμε μαζί σας». Θέλουν να είναι καλοί και υποστηρικτικοί εταίροι, να κατασκευάσουν πλοία στις ΗΠΑ, να τρέξουν εκπαίδευση (σημαντικό συστατικό) σε διάφορους τομείς, ώστε άτομα από τις ΗΠΑ να μπορούν να εργαστούν σε αυτά τα πλοία κ.λπ. Έχω επισκεφθεί και εγκαταστάσεις -πέρασα αρκετές ώρες πριν τον αγώνα μπάσκετ στις εγκαταστάσεις του Νίκου Τσάκου. Έκανα περιήγηση σε κάθε όροφο, κάθε δωμάτιο, είδα το εκπαιδευτικό κέντρο και τις εγκαταστάσεις για εκπαίδευση στη ναυτιλία και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Είμαι πολύ περίεργος άνθρωπος -μαθήτρια του Α, χωρίς να χάνω μάθημα. Θέλω να πηγαίνω, να βλέπω, να μιλώ με ανθρώπους. Δεν είμαι «παραδοσιακή διπλωμάτης», είμαι επιχειρηματίας, έχω υπάρξει εκπαιδευτικός, έχω δουλέψει σε πολλούς τομείς, θα τα φέρω όλα μαζί για να ωφελήσω τη διμερή σχέση ΗΠΑ-Ελλάδας. Ρωτάμε τους εταίρους «τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε; ποια προβλήματα έχετε;». Παράδειγμα: στη ναυτιλιακή συνάντηση μάθαμε ότι ένα πλοίο της φίλης μου Μαριάννας Λάτση δέχτηκε επίθεση από Σομαλούς πειρατές στον Ινδικό Ωκεανό. Εργαστήκαμε υποστηρικτικά με τις ομάδες μας για να διασφαλίσουμε ασφάλεια. Δεν ήταν αμερικανικό πλοίο – αλλά η Ισπανία είχε εμπλοκή, η Ιαπωνία πέταξε από πάνω. Αυτές είναι οι σχέσεις: σηκώνουμε το τηλέφωνο, γίνονται πράγματα «στο πεδίο». Και ευτυχώς κανείς δεν τραυματίστηκε, το πλήρωμα ήταν ασφαλές. Συνεχίσαμε να ελέγχουμε την κατάσταση, ενώ τρέχαμε το συνέδριο, νοιάζομαι να φτάνουμε στην ουσία του πράγμαοτς. Προκλήσεις σήμερα και οι κυβερνοεπιθέσεις στη ναυτιλία. Βλέπω πίνακες με δεδομένα, «κόκκινες ζώνες», μελέτησα χάρτες για αποφυγή, ανάλογα και με παρουσία αεροπλανοφόρων κ.λπ. Πολλή επιστήμη, πληροφορία, τεχνολογία. Εστιάζουμε σε τρόπους μετριασμού κινδύνων.
-Η Ελλάδα περιγράφεται συχνά ως «πυλώνας σταθερότητας» στην Ανατολική Μεσόγειο. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά σήμερα και πώς μεταφράζεται σε κοινές ευκαιρίες για Έλληνες και Αμερικανούς; Ανταμείβεις και φροντίζεις καλά τους συμμάχους σου. Όταν οι άνθρωποι είναι πιστοί, δυνατοί, σταθεροί, το λαμβάνεις υπόψη και το ανταποδίδεις, αυτό είναι η αμοιβαιότητα. Κάθε φορά που σηκώσαμε το τηλέφωνο προς την Ελλάδα, η απάντηση ήταν «ναι», χωρίς πολλούς ενδοιασμούς. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Γι’ αυτό είμαι εδώ, ο Πρόεδρος Τραμπ με έστειλε σε εσάς, για να κάνουμε αλλαγές και να προωθήσουμε τη σχέση με οικονομικές ευκαιρίες. Επιλέγεις να συνεργαστείς με σύμμαχο ισχυρό, έμπιστο, δεσμευμένο. Η Ελλάδα συμφώνησε να αυξήσει έως και 5% του ΑΕΠ για δαπάνες ΝΑΤΟ -το σημειώνουμε. Παρά το ότι δεν είναι «η μεγαλύτερη χώρα», η γεωπολιτική σημασία και η συνέπεια προς τις ΗΠΑ είναι μεγάλη. Η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ανανεώθηκε και η αμυντική συνεργασία έγινε στενότερη –-αυτό έχει ουσία.
-Υπάρχει πάντα εδώ η ανησυχία ότι «δίνουμε πολλά, είμαστε προβλέψιμος σύμμαχος, αλλά στο τέλος οι ΗΠΑ δεν θα είναι εκεί». Τι απαντάτε; Και πείτε μας για τη νέα πρωτοβουλία στενότερης αμυντικής συνεργασίας μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και αμερικανικών Πολιτειών. Είμαι εδώ. Και «έρχονται όλοι». Θα έχουμε τον Υπουργό Ρούμπιο που θα έρθει. Θα έχουμε τους Υπουργούς Ενέργειας και Εσωτερικών – -θα επιστρέψουν ξανά. Θα έχουμε τον Υπουργό Πολέμου να έρχεται. Πολλές επισκέψεις, και CODELs -εταίροι του Κογκρέσου, Γερουσία κ.λπ. Ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα -αυτό είναι η απόδειξη δέσμευσης. Για τη συνεργασία Πολιτειών-Ελλάδας: πριν την άφιξή μου, ήθελα πολύ να γίνει και αφορά στρατιωτική συνεργασία, εκπαίδευση. Κάθε χώρα θέλει «State Partnership» με τις ΗΠΑ. Πήγα στον Υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ και του είπα «το χρειαζόμαστε, έχω κάτι να ζητήσω και πρέπει να πεις ναι». Ανησύχησε τι θα ζητήσω (νόμιζε αντιτορπιλικό!), αλλά είπε «ναι, ναι, ναι». Προέρχομαι από στρατιωτικό υπόβαθρο -ο πατέρας μου υπηρέτησε στον Στρατό των ΗΠΑ. Θέλω οι υπέροχες δυνάμεις των ΗΠΑ να συνεργαστούν με τις μεγάλες δυνάμεις εδώ στην Ελλάδα, με την Εθνοφρουρά μας –-εκπαίδευση, κατάρτιση. Είναι επίδειξη ισχύος της συμμαχίας ΗΠΑ-Ελλάδας. Καλό για την περιοχή, την περιφερειακή σταθερότητα και την εθνική ασφάλεια. Η σχέση είναι συνεπής -ΕΕ, ΝΑΤΟ, G20-εταίροι- δεν έχει «σπάσει». Τώρα, ο ουρανός είναι το όριο (sky is the limit).
-Η Ελλάδα διατηρεί ιστορικούς δεσμούς με αραβικές χώρες και στρατηγικές σχέσεις με το Ισραήλ. Μετά τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες του Προέδρου Τραμπ, τι κινδύνους και ευκαιρίες βλέπετε για την ευρύτερη περιοχή από την ελληνική σκοπιά;
Η Ελλάδα υπήρξε σταθερή και ξεπέρασε προσδοκίες όταν χρειάστηκε -συμπεριλαμβανομένης της σύγκρουσης Ισραήλ-Γάζα. Βοήθησε στις εκκενώσεις Αμερικανών πολιτών, η πρεσβεία μας λειτούργησε φανταστικά (πολλοί είναι εδώ), στην επίσπευση θεωρήσεων βίζα, στο να φέρουμε Αμερικανούς σε ασφαλές μέρος -πολύ σημαντικό για τον Πρόεδρο. Δουλεύει σκληρά για την ειρηνευτική συμφωνία και την απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων. Στην πρώτη εβδομάδα φροντίσαμε να κάνουμε διάσκεψη 3+1 με τους συμμάχους μας -Ισραήλ στην ενέργεια, Κύπρο, Ελλάδα, ΗΠΑ- πολύ επιτυχημένη, με τη συμμετοχή δύο Υπουργών και αξιωματούχων. Αυτό στέλνει σήμα σοβαρότητας και μακροπρόθεσμης δέσμευσης.
