Οι καύσωνες επιταχύνουν τη γήρανση «όσο το κάπνισμα και το αλκοόλ»

Η μακροχρόνια έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες επιταχύνει τη διαδικασία της γήρανσης, διαπιστώνει μελέτη που εξέτασε σχεδόν 25.000 άτομα. Τα ευρήματα υποδεικνύουν μάλιστα ότι οι συνεχείς καύσωνες μας γερνούν περίπου όσο το κάπνισμα ή η τακτική κατανάλωση αλκοόλ.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στο περιοδικό Nature Climate Change, η επίδραση των καυσώνων είναι σωρευτική, κάτι που σημαίνει ότι, όσο περισσότερους καύσωνες έχει ζήσει κανείς, τόσο περισσότερο αυξάνεται η βιολογική ηλικία.

Και αυτό πιθανότατα σημαίνει αυξημένο κίνδυνο παθήσεων που συνδέονται με το γήρας, όπως τα καρδιαγγειακά προβλήματα, ο καρκίνος, ο διαβήτης και η άνοια.

Η διεθνής ερευνητική ομάδα εξέτασε τα αποτελέσματα ιατρικών εξετάσεων για 24.992 ανθρώπου στην Ταίβάν την περίοδο 2008-2022, κατά την οποία σημειώθηκαν περίπου 30 καύσωνες.

Η βιολογική ηλικία υπολογίστηκε με βάση εξετάσεις του ήπατος, μετρήσεις της πίεσης, δείκτες φλεγμονής και άλλες παραμέτρους. Στη συνέχεια, η βιολογική ηλικία αντιστοιχήθηκε με τις θερμοκρασίες στις οποίες είχε πιθανότατα εκτεθεί σωρευτικά κάθε συμμετέχοντας με βάση τη διεύθυνση κατοικίας του τη διετία πριν τις ιατρικές εξετάσεις.

Η ανάλυση έδειξε ότι, για κάθε έκθεση σε επιπλέον 1,3 βαθμούς Κελσίου, η βιολογική ηλικία αυξάνεται κατά 0,023 έως 0,031 έτη κατά μέσο όρο, αναφέρουν οι ερευνητές.

«Αν και ο αριθμός μπορεί να φαίνεται μικρός, η επίδραση αυτή μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες για τη δημόσια υγεία στην πορεία του χρόνου και σε όλο το μέγεθος του πληθυσμού» δήλωσε στο περιοδικό Nature ο Τσουέι Γκουό, επιδημιολόγος του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ και επικεφαλής της μελέτης.

Μεγαλύτερη επιτάχυνση της γήρανσης καταγράφηκε στους χειρωνάκτες και τους κατοίκους αγροτικών περιοχών, πιθανότατα επειδή περνούν πολύ χρόνο σε εξωτερικούς χώρους χωρίς κλιματισμό.

Υπήρχε ωστόσο και ένα θετικό εύρημα: η επίδραση των καυσώνων στη γήρανση διαπιστώθηκε ότι μειώθηκε σταδιακά στο διάστημα των 15 ετών που εξετάζει η μελέτη. Ο λόγος παραμένει ασαφής, ωστόσο ο Γκουό εικάζει ότι η μείωση οφείλεται στη διάδοση των κλιματιστικών,

Σχολιάζοντας τα ευρήματα, η Αλεξάντρα Σνάιντερ, επιδημιολόγος του Κέντρου «Χέλμχολτζ» στο Μόναχο η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, συμφώνησε ότι «η ζέστη σε κάνει να γερνάς λίγο ταχύτερα από το κανονικό, και αυτό είναι κάτι που θα ήθελες να αποφύγεις.

Η μελέτη έρχεται να προστεθεί σε γερμανική έρευνα του 2023 που συνέδεε τις υψηλές θερμοκρασίες με επιγενετικές αλλαγές –χημικές τροποποιήσεις του DNA που επηρεάζουν τη λειτουργία των γονιδίων. Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληγε φετινή μελέτη σε 3.600 ηλικιωμένους Αμερικανούς.

Η διαφορά με τη νέα έρευνα είναι ότι εξετάζει τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της ζέστης, η οποία είναι πιθανότερο να επηρεάσει την υγεία σε βάθος χρόνου. Αυτό έχει σημασία, δεδομένου ότι η κλιματική αλλαγή αυξάνει τη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκεια των καυσώνων σε όλο τον κόσμο.

Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, καταγράφονται σήμερα έξι κύματα καύσωνα ανά έτος, συγκριτικά με μόλις δύο τη δεκαετία του 1960.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα ευρήματα αναδεικνύουν την ανάγκη προστασίας των ευάλωτων ομάδων, τόνισε ο Γκουό. «Οι καύσωνες δεν είναι προσωπικός παράγοντας κινδύνου αλλά αιτία παγκόσμιας ανησυσίας» είπε.